शिवराज पिंपुडे

अभ्यास देशस्थितीचा समतोल चालो... सुरुवातीला अगदी थोडक्यात युद्धाविषयी...             ऑक्टोबर मेच्या दरम्यान कारगिलच्या परिसरात हिमवर्षाव सुरू झाला की सीमेवरील बहुतेक ठाण्यांंवरील सैनिक काढून घेतले जातात व उन्हाळ्याच्या प्रारंभी पुन्हा पहारे बसवले जातात. गेल्या अनेक वर्षांचा हाच प्रघात होता. पण १९९९ मध्ये मात्र पाकिस्तानने भारतीय फौजा आपापल्या ठाण्यात पोहोचण्यापूर्वीच ती ठाणी बळकावली.            ४ मे रोजी मेंढपाळांंकडून ही बातमी भारतीय सैन्याला समजली आणि मग सुरू झाला एकेक इंच भूमीसाठीचा रक्तरंजित संघर्ष. यावेळी मात्र पाकिस्तानने भारतीय सैनिकांचा पराभव गृहीतच धरला होता.  कारण ...           १६ ते १८ हजार फूट उंचीचे सरळसोट कड्याचे उंचच्या उंच डोंगर, विरळ हवामान, प्राणवायूची कमतरता, उणे तापमान अशा परिस्थितीत पाठीवर १८ ते २० किलोचे ओझे घेऊन रात्रीच्या गडद अंधारात (कारण दिवसा माथ्यावरचा एक सैनिक खालच्या अनेक सैनिकांना भारी ठरतो.) शत्रूच्या गोळीबाराची पर्वा न करता हे डोंगर चढ...

लॉकडाऊन मधील परिसर अभ्यास - भाग २ नुकताच पाऊस झाला होता. हवेत गारवा अन् मातीचा गंध भरून राहिला होता.  अचानक अंगणात कावळ्यांची कावकाव सुरू झाली. जरा जास्तच. काहीतरी घडामोड सुरू आहे हे लक्षात आलंं. गेली पंचवीस तीस वर्षे आमच्या घरात मांजरी असल्याने असे अनेक आवाज आमच्या परिचित आहेत. सहज म्हणून बघायला बाहेर गेलो तर अंगणात भरपूर किडे उडत होते. दर पावसाळ्यात दिसतात तेच. दिव्याखाली खच असतो यांच्या  पंखांचा . आज ते अंगणभर उडत होते. आणि त्यांना टिपायला कावळे कुंपणावर आले होते. तितक्यात तिकडून आमचा बोक्या पण आला. त्यानेही त्याची जागा घेतली. आज निसर्गाकडून   मेजवानी होती त्याला. पण इतके कीटक अचानक कुठून येताएत असं शोधत होतो. आणि जे पाहिलंं त्यानंं स्तब्ध झालो. जमिनीतील एका छिद्रातून हे किडे बाहेर येत होते. जमिनीतून बाहेर येणाऱ्या या किड्यांचे पंख एकमेकांना चिकटलेले होते. बाहेर आल्यावर ते आपले पंख वेगळे करण्याचा प्रयत्न करत आणि पंख वेगळे झाल्यावर मग उडत. ज्यांना पंख वेगळे करता येत नव्हते त्यांचं आयुष्य बहुधा तिथंंच संपल्यात जमा होतंं. आणि उडणाऱ्यांचंंही फार होतंं असंं नाही...

लॉकडाऊन मधील परिसर अभ्यास - भाग १ शाळेत गेलो होतो. विशेष काही काम नव्हतं. सहजच. मधल्या चौकात आलो आणि समोर लक्ष गेलं. चक्क बाजरी उगवली होती. छान कणसंही लागली होती. ही कुठल्या तरी सेवकाची करामत असावी. शाळेत बाजरीची कणसंं... क्या बात है! आणि विशेष म्हणजे त्यातील एका कणसावर एक छोटुसा पक्षी निवांत दाणे टिपत होता. दबक्या पावलांनी जास्तीत जास्त जवळ गेलो.  रंग तपकिरी आणि  पोटाखाली पांढरे ठिपके होते त्याच्या. ते पांढरे ठिपके आणि बाजरीच्या दाणे एकमेकांत बेमालूम मिसळले होते.  मस्त फोटो मिळाले. बऱ्याच वेळा दिसतो हा पक्षी शहरातही. त्याचे नाव मात्र मला आठवता आठवेना. लगेच उमेश वाघेला सरांना फोटो पोस्ट केले. काही क्षणातच नाव आलं.  ठिपकेवाली मुनिया. खरंच आपल्या आसपासच हे सगळं विश्व असतं. पण कधी आपल्याला सवड नसते तर कधी उत्साह. कधी आवश्यकता वाटत नाही तर कधी जाणीवच होत नाही. सध्याच्या लॉकडाऊनमध्ये हा परिसरच विद्यार्थ्यांना डोळसपणे पाहिला लावला तर... वा! मजा येईल... पण खरंच इतके पक्षी असतील शहरात? अशी कितीशी संख्या असेल?? की कावळ...